Sztuka życia 
 
Łączność na wakacjach
SP6XU
Urządzenia pozwalające na łączność stały się w ostatnich czasach tak popularne, że trudno nam sobie wyobrazić bez nich życie. Na co dzień korzystamy z Internetu i telefonów komórkowych by wszędzie mieć dostęp do znajomych. Ale czy naprawdę wszędzie?

Telefony komórkowe zapewniają nam dwustronną łączność z innym użytkownikiem telefonu komórkowego, jednak samo posiadanie telefony przez obie stroni nie jest wystarczającym warunkiem uzyskania połączenia, ponieważ telefony komórkowe nie potrafią łączyć się między sobą1. Do połączenia potrzeba jest jeszcze co najmniej jedna stacja bazowa, z którą łączą się telefony i która przekazuje dane – bo w telefonach komórkowych dźwięk przekazywany jest w postaci cyfrowej. Taki sposób porwadznia łączności jest wygodny – bo bez względu na odległośc między „komórkami”2 możemy się porozumieć. Jeśli rozmówcy są bardzo odlegli od siebie, połączenie jest realizowane pomiędzy dwoma stacjami bazowymi z których każda obsługuje połączenie z jednym z telefonów. I wszystko świetnie działa dopóki jesteśmy w zasięgu stacji bazowej. A zasięg ten nie jest przesadnie duży, bo i nasze telefony nie dysponują ani specjalnie mocnymi nadajnikami, ani anteny z jakich korzystają nie są specjalnie duże.

W praktyce, zasięg wynosi do 20km, jeśli po drodze nie ma żadnych przeszkód, czyli na przykład nad morzem. Jeśli jesteśmy w odległości kilku kilometrów od brzegu, mogą zacząć się problemy z zasięgiem. Jeśli na drodze pomiędzy stacją bazową a telefonem znajdują się większe przeszkody – na przykład góry – wtedy zasięgu może nie być i przy mniejszych odległościach. Dobrym przykładem są tatrzańskie doliny, gdzie dopiero wychodząc wyżej (i dalej od stacji bazowych) – możemy „złapać zasięg”. Dodatkowym problemem w czasie wycieczek, czy to górskich czy morskich, jest to, że telefon cały czas utrzymuje łączność ze stacją bazową zgłaszając się co jakiś czas. Jeśli nie może się połączyć – stara się nadawać z jak największą mocą, co niestety nie jest obojętne dla baterii, które rozładowują się szybciej gdy nie mamy zasięgu.

Kolejnym problemem związanym z korzystaniem z telefonów komórkowych są koszty. O ile w Polsce nie jest to ostatnio problem i abonament w którym rozmowy są bezpłatne3 nie jest specjalnie drogi, o tyle za granicą konieczność płacenia roamingu może zniechęcać.

Na szczęście telefonia nie jest jedynym sposobem na umożliwienie łączności. Dla grup wędrujących po górskich szlakach, żeglarzy czy dla podróżujących po europie, doskonałym wyborem będą radiotelefony CB lub PMR – niewielkie urządzenia pozwalające na łączność bezpośrednią. Urządzenia takie w większości krajów można używać bez dodatkowych zezwoleń, i co ważne – bez dodatkowych opłat. Radiotelefony CB, pozwalają na łączność na jednym z czterdziestu kanałów – częstotliwości w obrębie pasma 27MHz na falach krótkich. W zależności od rodzaju anteny i wysokości na jakiej jest umieszczona, nadajnik o typowej dla CB mocy 4 watów – pozwala na skuteczną łączność w lesie czy w górach na odległość kilku kilometrów. Przy użyciu anteny samochodowej w otwartym terenie możemy liczyć na łączność do 20km. Radiotelefony PMR pracują na częstotliwości 446MHz, a więc w paśmie fal ultrakrótkich i nadają z mniejszą mocą – dochodzącą do 0,5W jednak w otwartej przestani zapewniają łączność nawet do 70 kilometrów – jeśli anteny radiotelefonów „widzą się” bez przeszkód. Niestety fale ultrakrótkie są znacznie lepiej tłumione przez przeszkody terenowe i w terenie zabudowanym zasięg spada do około 500m. W paśmie PMR mamy do dyspozycji tylko 8 kanałów, jednak możemy z nich korzystać na zmianę z innymi użytkownikami bez konieczności słuchania ich rozmów – standard PMR pozwala na użycie specjalnych sygnałów które identyfikują „sparowanych” rozmówców. Nie da się jednak prowadzić rozmów na kanale który jest już używany. To znaczy można próbować, ale będziemy się nawzajem zakłócać.

Przenośny radiotelefon CB - 40 kanałów 27MHz, modulacja AM/FM, 4W mocy wyjściowej

Radiotelefon PMR, 8 kanałów 446MHz, modulacja FM, 0,5W

Bezpośrednia łączność radiowa jest szczególnie popularna tam, gdzie przeważnie nie ma zasięgu telefonów komórkowych – czyli na jachtach, na których już od dłuższego czasu radiotelefon VHF jest wyposażeniem obowiązkowym, które pozwala nie tylko połączyć się z portem, czy wezwać pomoc, ale także pozwala na prowadzenie rozmów ze statkami znajdującymi się w pobliżu. Radiotelefon taki, o typowej mocy 25W pozwala na prowadzanie skutecznej łączności do 20Mm (około 35km). Jeśli jednak chcemy wypłynąć dalej, nie tracąc łączności z brzegiem (co jest konieczne ze względów bezpieczeństwa) potrzebujemy stacji krótkofalowej lub średniofalowej, ponieważ fale ultrakrótkie nie ulegają ugięciu i poza sporadycznymi sytuacjami nie pozwalają na łączność „za horyzont”. Stacje takie mają także znacznie większe moce dochodzące do 1kW i duże systemy antenowe. Niestety radiostacje morskie wymagają już specjalnych pozwoleń oraz uprawnień do ich obsługi. Nie da się ich też zarejestrować do łączności typowo amatorskiej.

Radiotelefon morski 156-164MHz, FM, 25W

Jeśli urządzenia CB czy PMR są dla nas niewystarczające – możemy zdać egzamin na operatora w służbie amatorskiej – świadectwo które pozwala ubiegać się o amatorskie pozwolenie radiowe pozwalające na używanie radiotelefonów i radiostacji pracujących na specjalnych wydzielonych pasmach pokrywających częstotliwości od dolnej granicy fal krótkich w zasadzie do mikrofal z mocą nadawania do 500W. W przypadku stacjonarnych anten nadawczych i pracy na falach krótkich pozwala to na łączność z praktycznie dowolnym miejscem na ziemi a w przypadku radiotelefonów VHF i UHF – na prowadzenie rozmów także poprzez przemienniki amatorskie działające podobnie jak stacje bazowe sieci komórkowej.

Miniaturowy radiotelefon 144/440MHz

Radiostacja krótkofalowa pracujaca na pasmach amatorskich 1,8MHz, 3,5MHz, 7MHz, 10MHz, 14MHz, 18MHz, 21MHz, 24HMz, 28MHz i 50MHz, z modulacjami CW, AM, FM, SSB i mocą 100W

Literatura
  • https://pl.wikipedia.org/wiki/PMR_(radio)
  • https://pl.wikipedia.org/wiki/CB_radio
  • https://pzk.org.pl/readarticle.php?article_id=15

1
 z wyjątkiem połączenia prze Bluetooth – ale tylko na bardzo mała odległość
2
 określenie sieć komórkowa nie pochodzi od komórki-telefonu, ale od podziału obszaru łączność na komórki obsługiwane przez poszczególne stacje bazowe
3
 to znaczy nie są dodatkowo płatne
 
Opinie
 
Facebook
 
  
26880 wyświetleń

numer 8/2016
2016-08-01

Od redakcji
Dla młodszych
Felieton
Fizyka
Literatura
Matematyka
Psychologia
Rozmaitości
Sztuka
Sztuka życia
Wakacje

nowyOlimp.net na Twitterze

nowy Olimp - internetowe czasopismo naukowe dla młodzieży.
Kolegium redakcyjne: gaja@nowyolimp.net; hefajstos@nowyolimp.net